Voor de jaarlijkse Vroege Vogels Wandeling in Sexbierum kunnen de weersomstandigheden vanmorgen vroeg niet beter zijn. Droog, windstil en een wolkeloze lucht. Er zijn nu minder deelnemers dan tijdens eerder wandelingen. De leeftijden van de acht enthousiaste deelnemers variëren van 10 tot 73 jaar.
Na de ontvangst om 05:00 uur met koffie en thee in Hotel/Cafe/Restaurant de Harmonie start de groepswandeling om 05:15 uur. Terwijl we vanuit het dorpscentrum richting zeedijk lopen horen we van alle kanten de merels en zanglijsters luid en bedachtzaam zingen. Een melodieus orkest met steeds herhalende strofen.
Buiten het dorp hangen nog mistflarden boven de sloten. Wanneer we het Sexbierumerbos rond Liauckama State inlopen worden we verwelkomd door een heerlijke mengelmoes van kruidige geuren. De zoete geuren van de meidoorn en kamperfolie zijn het sterkst. Maar ook het met witte bloemschermen bloeiende fluitenkruid laat zich niet onbetuigd. Daarvan is de geur iets subtieler. De geuren trekken vlinders en andere insecten om de bloemen te bestuiven.
De tjiftjaf is een klein bruin vogeltje dat op de insecten rond de geurende bloemen afkomt. We horen hem voortdurend zijn eigen naam roepen: "tjiftjaf-tjiftjaf-tjiftjaf". Als je het geluid eenmaal bewust gehoord hebt vergeet je het nooit meer!
In het bescheiden bos horen we verschillende grote bonte spechten roffelen. Eén zien we recht boven ons, bovenin een kale boomtak. Het zwart, wit en rood van de vogel zijn goed te zien. Hij stoort zich niet aan ons en laat zich van alle kanten bekijken. Het roffelen doen ze om hun territorium (broedgebied) af te bakenen, net zoals de andere vogels met hun zang doen.
Tussen de boomtakken door zien we op het land naast het bos in de verte een ree staan. Hij kijkt rustig rond en lijkt ons niet op te merken.
Opeens horen we een luide schreeuw. En nóg een. Het lijkt afkomstig van een pauw. We speuren in de richting van waar het geluid vandaan kwam. Even later zien we hem zitten. Op een groot hok aan de overzijde van de slotgracht, bij de monumentale kop-hals-rompboerderij van Liauckama State. Het is een grote, prachtig gekleurde vogel met een lange staart.
Tijdens het wandelen door het bos horen we twee verschillende duivensoorten. De bekende houtduif is de grootste en meest voorkomende duif van Nederland. De volwassen vogels hebben de bekende witte vlek in de nek. We horen de houtduiven een laag, zwaar gekoer maken.
De andere duif is de holenduif. Deze is kleiner dan de houtduif en doet wel wat denken aan de postduif. Hij mist de witte halsvlek van de houtduif. De holenduif broedt in boomholtes, nestkasten en oude gebouwen. Het geluid van deze duif is een laag, ritmisch gekoer: "hoe-hoe-hoe-hoe".
Tussen het bos en de Waddenzeedijk komen we regelmatig kleine groepjes reeën en hazen tegen. Dat is altijd weer een mooi gezicht. Bij elke wandeling is het maar afwachten of we een ree zullen zien, maar in de vroege ochtend maak je de meeste kans.
Ondertussen komt de zon voorzichtig tevoorschijn. Eerst nog licht verscholen achter een dunne nevel, maar al snel in volle glorie. De zonnewarmte brandt de mistflarden boven de sloten snel weg.
We horen nu steeds meer weidevogels roepen. Vooral de luidruchtige scholekster. De zwartwitte steltloper met forse rode snavel. Hij roept vooral een schel "tepiet-tepiet-tepiet".
De geluiden van de rondvliegende grutto's en kievitten zijn goed te herkennen. Ze roepen namelijk hun eigen naam: "grutto-grutto-grutto" en "kiewiet-kiewiet-kiewiet". De tureluur probeert mee te doen, maar blijft steken bij "tuu-tuu-tuu".
Door het natte gras lopen we ze zeedijk op. Bovenop hebben we een schitterend uitzicht over de Waddenzee, het unieke dynamische Werelderfgoed. Het is laag water, zodat de slikbodem nu goed zichtbaar is.
Boven plaatsen waar nog wel water staat duikt een visdiefje steeds recht naar beneden, het water in, op jacht naar visjes. De visdief is een stern, die wel iets aan een kleine meeuw doet denken. Zijn vleugels zijn lichtgrijs van boven en wit van onderen. Hij heeft een opvallende zwarte kap op z'n kop en een rode snavel.
Helaas is het nog niet zo helder dat we aan de horizon het waddeneiland Terschelling kunnen zien. Bij helder weer steken de bossen en Brandaris boven de horizon uit. Wist je trouwens dat Terschelling aan Sexbierum grenst? De gemeentegrens ligt op slechts zo'n 500 m vanaf de Waddenzeedijk.
We verlaten de zeedijk en lopen over het smalle, met schelpen verharde Fiskerspaed terug richting het dorpscentrum. Onderweg horen we nog kleine karekieten en rietzangers in het riet zingen. Over ons heen vliegen groepen rotganzen. Ook deze vogel dankt zijn naam aan het geluid dat hij maakt: "rot-rot-rot'.
Terwijl we op het Fiskerspaed de verwarmende zon tegemoet lopen horen we rechts van ons hoog in de lucht de uitbundig klinkende zang van een veldleeuwerik. De mannetjes maken spectaculaire zangvluchten. Eerst klimmen ze tot een hoogte van soms meer dan honderd meter, waarna ze luid zingend omlaag vliegen om in de buurt bij het vrouwtje te landen
Voor mij is het de eerste keer dit jaar dat ik deze steeds zeldzamer wordende vogel hoor. Ik krijg er altijd een blij gevoel van. Eigenlijk hoort de veldleeuwerik in het boerenland thuis. Maar door allerlei omstandigheden worden ze steeds schaarser.
Rond 07:00 uur zijn we terug in De Harmonie. Daar genieten we van een welverdiend, uitgebreid ontbijtbuffet, waarna we deze geslaagde vroege ochtendwandeling om 08:00 uur afsluiten.
Volgend jaar (2026) vindt de Vroege Vogels Wandeling plaats op zaterdag 9 mei. Wil je dan ook (weer) mee? Aanmelden kan nu al op meindertvandijk.nl/agenda. Het maximum aantal deelnemers is 14 personen. Wees er daarom tijdig bij!
