Van licht, lucht en groen word je een 'beter' mens (Monumenten en Archeologie, Gemeente Amsterdam, 2017) ^Uitgelicht

Een cultuurhistorische analyse van de tuin in de Amsterdamse stedenbouw.

Onderzoeksrapport van de Gemeente Amsterdam, Monumenten & Archeologie, defintief concept oktober 2017.

Inleiding

"Voldoende frisse lucht, licht en groen is al eeuwenlang het ideaal voor een kwalitatief goede leefomgeving. Maar dit was nog niet zo lang geleden bepaald niet vanzelfsprekend voor iedereen, zeker niet in de steden. Vanaf het midden van de 19de eeuw is er in eerste instantie gestreden, vervolgens uitermate zorgvuldig gestudeerd, geïnvesteerd en hard gewerkt om licht, lucht en groen ook voor de gewone man vorm te geven in de stad.

Daarmee zijn groenvoorzieningen zoals de (binnen)tuinen integraal onderdeel van het gedachtengoed over en de ontwikkeling van een gezonde, leefbare stad voor arm en rijk. De (binnen)tuinen zijn zodoende onlosmakelijk verbonden met het verfijnde stedelijk weefsel dat Amsterdam kenmerkt." 

Groen in de wederopbouw (pag. 77)

Hoe belangrijk groenvoorzieningen in de wederopbouwperiode werden gezien blijkt uit het Architecten-rapport voor
de woningbouw in het kader van de wederopbouw, dat als eerste richtlijn werd opgesteld:

“Ook al moet een mens uit het maatschappelijke en vooral uit het steedse cultuurleven afstand doen van het
voortdurende contact met de vrije natuur, toch is het – wil hij niet gedeeltelijk innerlijk verdorren – noodzakelijk, dat
hij dagelijks de bodem in tuin of park kan betreden, dat hij gras en bladeren kan zien en ruiken, dat zijn blik kan
uitrusten op bomen en bloemen dat hij de wisseling der jaargetijden kan volgen. […] De mogelijkheid tot het beleven
van groen en bodem is een onmisbare waarde voor menswaardige woning- en stedenbouw. Wanneer deze niet door
tuinen en andere groenvoorzieningen volop wordt geboden (en juist aan de stadsbewoner) dan is dit ontbreken een
misdaad tegenover individu en gemeenschap.”

[Bron: F.J. Fontaine, 'Een Evolutie in het groene denken 1’, serie in Onze Eigen Tuin, 1967, nr. 3 nav de in 1966 verschenen
Tweede Nota Ruimtelijke Ordening, zie M. Kamphuis 2009, p.73]